Selamlamaqla bahtiyar ïm

Eski fotokopilerin arasından çıkan enteresan bir şeyi sunmak için karşınızdayım. Malum, Mustafa Kemal Atatürk 16 Mayıs 1919'da ayrıldığı İstanbul'a ancak 1 Temmuz 1927 tarihinde, cumhurbaşkanı sıfatıyla geri dönüyor. Sunacağım şey, bu tarihte Dolmabahçe Sarayı'nda "İstanbul halkının mümessillerine" yaptığı konuşma, daha doğrusu o konuşmanın tuhaf bir biçimi. Konuşmanın içerik bakımından çok çok fazla bir önem taşıdığı söylenemez. Burada önemli olan, bu konuşmanın, Latin alfabesine yapılan ince ayarlarla oluşturulmuş Türk alfabesinin henüz kullanımda olmadığı bir döneme tekabül etmesi ve Türkçeyi Latin harfleriyle yazma denemelerinden birine konu edilmesi.

Bu denemeyi kopyaladığım kitabın adını sanını yazmamışım. Ancak yanılmıyorsam o döneme ait bir kitap, çünkü hem bu dört-beş sayfada bizim kullandığımız alfabeyle yazılmış Türkçe şeyler yok, hem de (yanlış anlamıyorsam tabii) belgenin ilk sayfasındaki Fransızca notlarda "Şöyle yapılacaktır, böyle edilecektir" gibi bir açıklama tonu var ve konuşma öne sürülen değişikliklerin bir uygulaması olarak sunulmuş. Kitabın Fransızlara Türkçe öğretmeyi hedefleyen veya bir Fransız tarafından önerilen bir alfabe sistemini tanıtan bir kitap olduğunu hayal meyal hatırlıyorum ama kesin konuşmayayım. (Bu da doğru kaynakçalama disiplininin gereğini-önemini belirten bir örnek olsun.)

Aşağıya pdf'i gömüyorum. Görüntüleyemeyenler şu adresten direkt belgeyi açabilir.